Από τις λίγες περιοχές της Μεσογείου με μόνιμη κατοίκηση στο υψόμετρο πάνω από 800 μέτρα το Οροπέδιο του Λασιθίου με κλίμα εύκρατο και υγιεινό ανοίγεται στις δυτικές κλιτύες του Ιερού Όρους της Δίκτης στο ανατολικό τμήμα της νήσου Κρήτης. Έχει διαστάσεις 11 χιλιόμετρα μήκος στον άξονα Ανατολή - Δύση και 6 χιλιόμετρα στον άξονα Βοράς - Νότος και εμβαδόν 25 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η υπόλοιπη έκταση της περιοχής αποτελείται από μικρότερα Οροπέδια όπως του Λιμνακάρου και Νησίμου και από ένα μεγάλο μέρος των ορεινών όγκων που το περιβάλουν όπως Δίκτη, Σελένα, Λασιθιώτικα βουνά , Καθαρό, Τσιβί, Αφέντης κτλ.
Με 16 χωριά Πινακιανό, Λαγού, Τζερμιάδων, Μαρμακέτο ,Μέσα Λασίθι, Μέσα Λασιθάκι, Αγιος Γεώργιος, Αγιος Κωνσταντίνος, Κουδουμαλιά , Αβρακόντε, Καμινάκι ,Μαγουλάς, Ψυχρό, Πλάτη, Αγιος Χαράλαμπος, Κάτω Μετόχι και πληθυσμό 2.285 κατοίκους (τελευταία στοιχεία 2021) με τάσεις μείωσης τα τελευταία χρόνια αλλά και διατήρησης της τοπικής παράδοσης.
Η οροσειρά της Δίκτης, αγκαλιάζει τα χωριά του οροπεδίου, ξεκόβοντας τα εντελώς από τις γύρω περιοχές. Μέσα σ' αυτήν την αγκαλιά ο Λασιθιώτικος κάμπος, εκατοντάδες χρόνια τώρα καρπίζει ασταμάτητα ζώντας τους κατοίκους του. Τα νοινοκυριά του Λασιθίου, δεν στερήθηκαν ποτέ σιτάρι, φρούτα, καρύδια, αμύγδαλα, κρασί, τυροκομικά και κρέας. Η άγρια χλωρίδα και πανίδα συμπλήρωνε τις αποθήκες του σπιτιών με άγρια χόρτα, βότανα, κυνήγι, μανιτάρια και χοχλιούς. Η επάρκεια αυτή και η ανάγκη διατήρησης αυτών των προϊόντων για πολύ χρόνο δημιούργησε μια τεράστια γαστρονομική παράδοση, που κρατάει μέχρι σήμερα. Φημισμένα τα ξυδωτά (λουκάνικα, χοιρομέρι, απάκι, σύγκλινα), το καπρικό, ο ξυνόχοντρος, το τυρί της τρύπας, και πολλά άλλα εκλεκτά και δυσεύρετα εδέσματα στις μέρες μας.
Οι Λασιθιώτες δεν άλλαξαν καθόλου το ρυθμό της ζωής τους εδώ και πολλά χρόνια. Οι μηχανές κάθε είδους, λίγο άλλαξαν τον τρόπο της δουλειάς τους, μα καθόλου τις συνήθειες και τις παραδόσεις του.
